Enerji etiketləri məhsul barədə çoxlu faydalı məlumat əks etdirir. Orada hansı növ informasiyanın əks olunduğuna və onların nə məna ifadə etdiyinə yaxından nəzər salaq.

AB enerji etiketi nədir?

AB enerji etiketləri əksər məişət texnikası üçün Avropa Birliyi tərəfindən təyin olunmuş enerji səmərəlilik dərəcəsinin standartlaşdırılmış sistemidir. İlk AB enerji etiketləri məhsul üzərində 1994-cü ildə əks olundu. Həmin vaxtdan bəri, bir çox avadanlıq kateqoriyaları AB Enerji qaydalarına daxil edilib və etiketlər bir neçə dəfə yenilənib. 

AB enerji etiketlərinin əsas məqsədi iki yolla Avropada məişət texnikasının enerjini istehlakını tamamilə azaltmaqdır: 

1. İstehlakçılara aydın müqayisə kriteriyası təqdim etmək və onların daha çox enerji qənaətli məhsul seçməsini təmin etmək və 
2. Şirkətləri daha çox enerji qənaətli məhsullara investisiya qoymağa yönəltmək. 

Enerji etiketləri cihaz barədə onun aylıq enerji istehlakı, səs-küy səviyyəsi və ya tutumu kimi çox əhəmiyyətli informasiyanı özündə əks etdirir. Bu demək olar ki, yeni bir tozsoran axtararkən nəzərə almalı olduğunuz hər şeyin kiçik bir xülasəsi kimidir.

Tozsoranın enerji etiketində nə qeyd olunur?

Tozsoranlar, AB tərəfindən tənzimlənən cihazlar siyahısına 2014-cü ildə qoşulan ən son elektrik avadanlığıdır. İstehlakçılar tərəfindən bəyənilmiş bir inkişafolsa da, tozsoran etiketi mübahisədən kənar qalmadı. Faktiki olaraq, etiket 2018-ci ilin noyabrında Avropa məhkəməsi tərəfindən ləğv edildi.   

2017-ci ildə Aİ kabelli tozsoranların gücünü 900 V-yə qədər məhdudlaşdıran direktiv təqdim etdi. Avropa məhkəmələri tərəfindən enerji etiketinin ləğv edilməsinə baxmayaraq, bu əsasnamə hələ də qüvvədədir. 

Bu gün mağazalardakı və internetdəki əksər tozsoranlar yenədə son versiyalı enerji etiketini üzərində saxlayacaqdır. Beləliklə, sözün qısası, ən son tozsoran enerji etiketi haqqında bilməyiniz lazım olan şeylər aşağıda qeyd edilib.

Hər bir dərəcə və rəqəmin daha ətraflı mənasını bilmək üçün oxuyun. 

01.

Enerji sinfi (A-danD-yə)

Tozsoranın performansını qiymətləndirmək üçün enerji etiketi tərəfindən təmin edilən enerji reytinqi yaxşı bir başlanğıcdır. Tozsoranların enerji reytinqi A++ - D aralığında olur. Bu şkala üzrə irəlilədikcə, tozsoranları almaq bir az baha başa gəlsə də, işlətmək daha ucuz və ətraf mühit üçün daha yaxşıdır.  

02.

İllik enerji istehlakı (kVt/il)

Tozsoran enerji etiketlərində təqdim olunan illik təxmin edilən enerji istehlakı, cihazın hər il işləməsinin nəyə başa gələ biləcəyi barədə real fikir əldəetmək baxımından qeyri-müəyyən olan “50 təmizliktapşırığına” əsaslanır. Yenə də bir kWh başına nə qədər pul ödədiyinizi bilirsinizsə, tozsoranınızı istifadə etməyinizin hər il neçəyə başa gələcəyini təxmin edə bilərsiniz. 

Tozsoranın performansının daha yaxşı göstəriciləri olan daha iki reytinq var. Bunlar xalçalarda və sərt döşəmələrdə toz alma dərəcəsidir. 

03.

Tozun təmizlənməsi (A-D)

Tozdan təmizlənmə tozsoranınızdakı torbadan və ya silindrdən havaya nə qədər toz qaçması haqqındadır. Tozsorandakı enerji etiketi, tozun təmizlənməsi üçün A-dan D-yəqədər bir dərəcə təmin edəcəkdir. Bu reytinq, allergiya və ya astması olan bir ailə üzvünüz olduğu zaman diqqət edəcəyiniz şeylər siyahısında ilk yeri tutmalıdır.

04.

Sərt və xalçalı döşəmələrdə toz alma (A - D)

Tozsorandakı enerji etiketi, cihazın xalçalardan və sərt döşəmələrdən çirkləri necə yaxşı götürdüyünə dair bir reytinq dərəcəsi verəcəkdir. Bu, A-dan D-yə qədər dəyişir. Evinizdəki səthlər barədə düşünün və performansı bu səthlərə daha uyğun gələn bir tozsoran seçin.

05.

Səs-küy səviyyəsi (dB)

Tozsoranın enerji etiketindəki son məlumat fəaliyyət zamanı səs səviyyəsidir. Əksər tozsoranların səs səviyyəsi təxminən 80-100 dB arasındadır. Məsələn, bu səs, bir ev telefonundakı zəng kimi yüksəkdir. 70 dB-dən aşağıda tozsoranlar səssiz sayılır.

Enerji səmərəliliyinə niyə əhəmiyyət verməlisiniz?

2 əsas səbəbə görə:

1. Ailə büdcəniz və 

2. Mühit 

Daha səmərəli tozsoran biraz daha sərfəli olmasına baxmayaraq, daha az çəkmə gücünə sahib olurlar. Enerji baxımından səmərəli bir elektrik süpürgəsinəkeçmək, enerji xərclərinizi 50%-ə qədər azalda bilər və bu ilk investisiyanı bir neçə ildə geri qaytara bilər. 

Enerji qiymətləri hər yerdə daha yüksək nisbətdə artmaqdadır. Həyat tərzimiz, mənbələr azaldıqca getdikcə daha çox enerji tələb edir. Avropa Komissiyasına görə, cihazınızın ömrü boyunca qazancınız 70 Avroya qədər arta bilər. Və bu hesablamada zamanla qiymət artımı nəzərə alınmır.   

“Sadəcə bir tozsoran hansı fərqi yarada bilər?” deyə düşünürsünüz. Bəli, bu kumulativ təsirdir. Mənbələrin azaldığı və insan həyatının təbiətə təsirlərinin artdığı zamanda enerji səmərəliliyi heç vaxt indikindən daha əhəmiyyətli olmamışdır. 

Bütün Avropa enerjiyə qənaətli tozsorana keçsəydi, hər il ümumilikdə 20 TVh (yəni 20 000 000 000 kVh!) elektrik enerjisinə qənaət ediləcəkdi. Stəlik, illik 6 milyon ton karbondioksidin (CO₂) atmosferə atılmasının qarşısı alına bilər. Bu, 8 orta ölçülü elektrik stansiyasının ümumi CO₂  emissiyasındadır.

Tozsoranın enerji etiketləri ilə bağlı mübahisələr nədir? 

Enerji etiketlərinin tozsoranının tətbiqi istehsalçıların diqqətini daha da güclü (və enerjiyə həssas olan) mühərrikləri dizayn etməkdən işi eyni işi yerinə yetirən daha səmərəli mühərriklərə yönəltməsinə kömək etdiyi barədə ümumi bir razılaşma var. 

İlk zamanlar bir çox insanda motor tənzimləmələrinin tozsoranların sorma gücünə təsiri barədə narahatlıqlar var idi. Sizi inandıraq ki, avropalılar 2010-cu illərin əvvəllərində maksimum ilk 1600 V güc məhdudiyyəti qoyulduğu bir vaxtda “vakuum çılğınlığı” ndan keçirdilər. Tozsoran satışları insanlar müasir “güclü” vakuum qutusunu almaq istədikləri zaman artdı. 

Baxmayaraq ki, bunun əksi doğrudur. 2014-cü ildən bəri tozsoranlar təmizləmə və enerji istehlakı performansında orta hesabla daha səmərəli hala gəldi. 

Bununla birlikdə, bu səmərəliliyin sınanması üsulları rəqabət halını almışdır. Ən son 8 noyabr 2018-ci ildə Avropa Məhkəməsi tozsoranın enerji etiketlərini ləğv etdi. Məhkəmə, boş bir tozsoranın sınaqdan keçirilməsinin, real həyatda istifadəni təkrarlaya bilməməsinə qərar verdi. Bu o deməkdir ki, istehsalçılar artıq məhsullarda AB enerji etiketlərini göstərmək məcburiyyətində deyillər. 

Digər tərəfdən, AB 2020-ci ildə enerji tənzimləmələrində daha bir böyük yeniləməyə hazırlaşır. Bu bəyanatın tozsoran enerji etiketinin yenilənmiş bir versiyasını ehtiva edə biləcəyini düşünmək məntiqlidir.

Üstəlik, bir çoxları bu bəyanatın bu günə qədər mövcud olmayan kabelsiz tozsoranlar üçün tənzimləmələrində ehtiva etməsini gözləyirlər. Tozsoranın enerji tənzimləmələri ilə nə baş verəcəyini görmək üçün o vaxta qədər gözləməliyik.